FOTOTENTOONSTELLING RIVIERENHOF: WELKOM!
Poolgebieden en Oceanen: Spiegel van een Veranderend Klimaat
Zomerse wandeling langs poolgebieden en oceanen van 1 juli 2025 tot 14 september 2025
Provinciaal Groendomein Rivierenhof, Deurne | www.provincieantwerpen.be
Met dank aan Rotary Antwerpen-Oost, de Provincie Antwerpen en iVZW Society for Environmental Awareness.
Welkom op de zomertentoonstelling in het Rivierenhof! Fotograaf Christian Clauwers leidt je graag rond van foto tot foto, met het verhaal achter elk beeld.
Onderaan vind je meer info over fotograaf.
RONDLEIDING
Locatie: Parkdreef, tussen Kasteel Rivierenhof en minigolf.
Start en einde ter hoogte van het Sprookjeshuis. De panelen tonen foto's langs de voor- en achterzijde. Je kan dus een wandeling heen en terug maken en zo alle foto’s bekijken.
Klik op het + teken voor meer uitleg bij de foto. Je kan ook telkens onderaan op het audiofragment klikken, dan vertel ik het verhaal voor je.
FOTO 1A
Locatie: Zuidelijke Oceaan
© Christian Clauwers
-
De reuzenalbatros of grote albatross, met zijn indrukwekkende vleugelspanwijdte van ruim 3,5 meter – de grootste ter wereld – zweeft moeiteloos over de golven van de Zuidelijke Oceaan. Deze vogel kan tot drie keer per jaar het Antarctisch continent rondvliegen, en legt wekelijks meer dan 5.000 kilometer af, bijna zonder energieverlies. Hij maakt slim gebruik van de winden boven de Zuidelijke Oceaan, een van de wildste en meest afgelegen zeeën op aarde.
Deze oceaan speelt een cruciale rol in de regulatie van ons wereldklimaat: ze slaat enorme hoeveelheden CO₂ op en regelt zeestromen die warmte verspreiden over de planeet. Maar door klimaatverandering warmt het water op, smelten ijsmassa’s en verandert het voedselaanbod. Ook albatrossen, symbool voor vrijheid en uithoudingsvermogen, worden bedreigd door deze veranderingen én door plasticvervuiling op open zee. Hun lot herinnert ons eraan hoe kwetsbaar én verbonden dit ecosysteem is met ons eigen bestaan.
FOTO 2A
Locatie: Amundsenzee, Antarctica
© Christian Clauwers
-
In de ijzige leegte van de Amundsenzee toont deze foto een breuklijn in een gletsjer – een ogenschijnlijk stille barst, maar in werkelijkheid een visueel bewijs van een dramatisch en versneld proces. Het Antarctisch ijs, eeuwenlang bevroren en onaangeroerd, begint te schuiven, te scheuren en op te breken. Door opwarming van de aarde smelten deze ijsmassa’s niet enkel aan het oppervlak, maar vooral van onderuit, waar warm en zout zeewater uit het noorden binnenstroomt. Dat water tast de ijsplaten aan die het landijs op hun plaats houden, wat leidt tot een versnelde afbrokkeling van het Antarctisch binnenland.
De Amundsenzee is één van de snelst veranderende regio’s in Antarctica en draagt inmiddels substantieel bij aan de wereldwijde zeespiegelstijging. Elke scheur herinnert ons eraan dat de grenzen van het systeem onder druk staan – en dat we tijd verliezen om actie te ondernemen.
-
Op een drijvende ijsplaat in de Amundsenzee staat een eenzame Adéliepinguïn – klein, maar onverzettelijk. Zijn aanwezigheid in dit uitgestrekte, bevroren landschap lijkt sereen, maar is tegelijk beladen met betekenis. Deze pinguïnsoort is sterk afhankelijk van zee-ijs om te rusten en te overleven. Maar het ijs waarop hij staat, wordt almaar dunner en onbetrouwbaarder. Door de opwarming van de aarde verandert zijn leefgebied razendsnel: het zee-ijs verdwijnt vroeger in het seizoen, visbestanden verschuiven en broedplaatsen raken onbruikbaar.
De Amundsenzee, ooit een bastion van kou en stabiliteit, is nu een kwetsbare grens tussen wat was en wat dreigt te verdwijnen. De blik van deze Adéliepinguïn lijkt een stille confrontatie met de menselijke voetafdruk op zelfs de meest afgelegen plekken op aarde – een herinnering aan de verantwoordelijkheid die wij dragen voor het behoud van deze unieke ecosystemen.
-
Een kolossale ijsberg drijft in de Rosszee, badend in het betoverende licht van Antarctica – een spel van zon en ijskristallen dat deze bevroren wereld in een haast buitenaards landschap verandert.
IJsbergen zoals deze zijn afgebroken stukken van gletsjers of ijsplaten, gevormd over duizenden jaren. Ze zijn meer dan enkel sculpturen van natuur; ze zijn tastbare getuigen van een veranderend klimaat.
In de Rosszee – een van de meest ecologisch intacte zeeën ter wereld – vormen ijsbergen een essentiële schakel in het mariene ecosysteem. Terwijl ze smelten, voeden ze het oceaanwater met voedingsstoffen –afkomstig uit stofdeeltjes en sedimenten– die het leven op gang brengen, van plankton tot walvissen. Maar het toenemend aantal en de frequentie van deze afkalvingen wijzen op instabiliteit. Wat ooit traag en eeuwig leek, versnelt nu onder druk van temperatuurstijgingen. Deze ijsreus is zowel majestueus als kwetsbaar – een ijzig monument van een planeet in transitie.
-
Te midden van de ruige wateren van de Zuidelijke Atlantische Oceaan rijst South Georgia op als een vergeten wereld – onbewoond, bergachtig en op het eerste gezicht onherbergzaam. Maar achter die woeste façade schuilt een explosie van leven. Deze afgelegen eilandengroep vormt een van de meest biodiverse plekken op het zuidelijk halfrond, met immense kolonies koningspinguïns, zeeolifanten, pelsrobben en talloze zeevogels. De kustlijnen zijn levendige ontmoetingsplekken van oceaan en ijs, flora en fauna, stilte en storm.
South Georgia is een verhaal van herstel: waar het ecosysteem zwaar werd getroffen door walvisvaart en uitbuiting in de 19e en 20e eeuw, toont de natuur vandaag veerkracht. Toch blijft de balans fragiel. De opwarming van de oceanen, het verdwijnen van voedselbronnen en verstoring door menselijk verkeer zetten deze pracht onder druk. Deze plek herinnert ons aan hoe groots onze planeet kan zijn – en toont tegelijkertijd de kwetsbaarheid ervan.
-
Een jonge Groene Zeeschildpad glijdt terug de oceaan in, op het randje tussen leven en overleven.
Deze foto werd genomen op Ascension Island, een afgelegen eiland midden in de Atlantische Oceaan dat bekendstaat als belangrijke broedplaats voor deze soort. Hier keren duizenden vrouwtjesschildpadden jaarlijks terug om eieren te leggen op het strand waar zij zelf ooit uit het ei kropen. Maar sinds 2018 is de lokale populatie Groene Zeeschildpadden gehalveerd – en wetenschappers staan voor een raadsel. Mogelijke oorzaken zijn de opwarming van het zeewater, veranderingen in zeestromen, vervuiling of verstoringen op de broedstranden.
De kwetsbaarheid van deze eeuwenoude diersoort weerspiegelt de bredere druk op mariene biodiversiteit wereldwijd. Elke schildpad die terugkeert naar de oceaan draagt hoop met zich mee, maar ook een vraag: hoe lang kan dit ritme van de natuur nog standhouden in een snel veranderende wereld?
-
Drie koningspinguïns staan perfect achter elkaar opgesteld als levende sculpturen op een groen tapijt van gras. Geen sneeuw, geen ijs – enkel een zachte, surrealistische achtergrond die niet echt thuishoort in een poolgebied. Dit onverwachte tafereel roept een Magritteaans gevoel op, alsof de natuur zelf met onze verwachtingen speelt.
De pinguïns lijken personages in een stille scène, gevangen tussen droom en werkelijkheid. Gefotografeerd op het sub-Antarctisch eiland South Georgia, herinneren ze ons eraan dat de poolregio’s veel meer zijn dan alleen ijsvlaktes: het zijn complexe ecosystemen waar biodiversiteit floreert – zolang de balans behouden blijft.
Maar die balans staat onder druk. De opwarming van de oceanen, veranderende voedselstromen en verstoring van leefgebieden bedreigen ook deze kolonie. “Three in a row” confronteert ons met de fragiele schoonheid van een wereld die op het eerste gezicht onaantastbaar lijkt, maar dat allang niet meer is.
-
In het gouden ochtendlicht dompelen koningspinguïns zich onder in het ijzige water van South Georgia. Hun bewegingen zijn speels, bijna ritueel – een zeldzaam vredig moment in een ruig en dynamisch ecosysteem. Het zachte licht vangt niet alleen hun glanzende verenkleed, maar ook de wonderlijke schoonheid van een plaats waar natuur nog ongestoord lijkt te regeren.
Toch is ook deze afgelegen wereld niet immuun voor menselijke impact. South Georgia wordt geconfronteerd met de gevolgen van klimaatverandering: smeltend zee-ijs, stijgende temperaturen en verschuivende voedselketens bedreigen de kwetsbare balans van het leven.
Koningspinguïns zijn afhankelijk van overvloedige visbestanden en stabiele broedomstandigheden – factoren die steeds minder vanzelfsprekend zijn. Deze foto toont een moment van harmonie, maar draagt ook een onderliggende waarschuwing: zelfs de meest ongerepte plekken op aarde baden niet langer in zekerheid.
Wandeling ROUTE B: op de zijboulevard, te vertrekken vanaf het Kasteel.
-
Een kolossale ijsberg drijft in de Rosszee, badend in het betoverende licht van Antarctica – een spel van zon en ijskristallen dat deze bevroren wereld in een haast buitenaards landschap verandert.
IJsbergen zoals deze zijn afgebroken stukken van gletsjers of ijsplaten, gevormd over duizenden jaren. Ze zijn meer dan enkel sculpturen van natuur; ze zijn tastbare getuigen van een veranderend klimaat.
In de Rosszee – een van de meest ecologisch intacte zeeën ter wereld – vormen ijsbergen een essentiële schakel in het mariene ecosysteem. Terwijl ze smelten, voeden ze het oceaanwater met voedingsstoffen –afkomstig uit stofdeeltjes en sedimenten– die het leven op gang brengen, van plankton tot walvissen. Maar het toenemend aantal en de frequentie van deze afkalvingen wijzen op instabiliteit. Wat ooit traag en eeuwig leek, versnelt nu onder druk van temperatuurstijgingen. Deze ijsreus is zowel majestueus als kwetsbaar – een ijzig monument van een planeet in transitie.
FOTO 2B
Locatie: South Georgia & the South Sandwich Islands
© Christian Clauwers
-
De koningspinguïn, met zijn sierlijke gestalte en statige houding, is de op één na grootste pinguïnsoort ter wereld. Hoewel hij iets kleiner is dan zijn majestueuze neef, de keizerspinguïn, deelt hij veel uiterlijke kenmerken: de lange nek, het elegante verenkleed en de kenmerkende gele en oranje tinten rond hals en kop.
Gefotografeerd op het afgelegen South Georgia, staat deze pinguïn als een stille waarnemer van een steeds veranderend landschap. South Georgia is een cruciaal toevluchtsoord voor vele soorten in het zuidelijke halfrond, maar ook hier zorgt klimaatverandering voor grote uitdagingen. Veranderende temperaturen en afnemende voedselbronnen zetten de populaties onder druk.
Deze koning van het sub-Antarctische rijk herinnert ons aan de kwetsbaarheid van de poolgebieden en de noodzaak om deze iconische ecosystemen te beschermen voordat het te laat is.
FOTO 3B
Locatie: South Georgia & the South Sandwich Islands
© Christian Clauwers
-
Een krachtige ‘splash’ breekt het kalme oppervlak van het water terwijl een ijsberg golven breekt bij South Georgia, diep in de Zuidelijke Atlantische Oceaan. IJsbergen bestaan uit bevroren zoetwater, afkomstig van gletsjers die langzaam afbreken en hun enorme massa loslaten in de oceaan.
Dit bijzondere moment, waarin water en ijs elkaar ontmoeten, toont de dynamiek van het poolgebied, een plek waar natuurkrachten constant in beweging zijn. Hoewel deze regio afgelegen lijkt, staat ze onder grote druk door klimaatverandering. Smeltende gletsjers voeden niet alleen het ontstaan van ijsbergen, maar zorgen ook voor stijgende zeespiegels wereldwijd. De “Splash” symboliseert het fragiele evenwicht tussen vast en vloeibaar, tussen rust en beweging, en herinnert ons aan de onmisbare rol die de poolgebieden spelen.
FOTO 4B
Locatie: Zuidelijke Oceaan
© Christian Clauwers
-
De Reuzenalbatros, met zijn indrukwekkende vleugelspanwijdte van ruim 3,5 meter – de grootste ter wereld – zweeft moeiteloos over de golven van de Zuidelijke Oceaan. Deze vogel kan tot drie keer per jaar het Antarctisch continent rondvliegen, en legt wekelijks meer dan 5.000 kilometer af, bijna zonder energieverlies. Hij maakt slim gebruik van de winden boven de Zuidelijke Oceaan, een van de wildste en meest afgelegen zeeën op aarde.
Deze oceaan speelt een cruciale rol in de regulatie van ons wereldklimaat: ze slaat enorme hoeveelheden CO₂ op en regelt zeestromen die warmte verspreiden over de planeet. Maar door klimaatverandering warmt het water op, smelten ijsmassa’s en verandert het voedselaanbod. Ook albatrossen, symbool voor vrijheid en uithoudingsvermogen, worden bedreigd door deze veranderingen én door plasticvervuiling op open zee. Hun lot herinnert ons eraan hoe kwetsbaar én verbonden dit ecosysteem is met ons eigen bestaan.
FOTO 5B
Locatie: South Georgia & the South Sandwich Islands
© Christian Clauwers
-
Op 18 mei 2018 werd South Georgia officieel vrij verklaard van ratten en muizen — een opmerkelijke mijlpaal voor het behoud van dit unieke ecosysteem. Jarenlang hadden deze invasieve knaagdieren het delicate evenwicht verstoord door het broedgedrag van inheemse zeevogels te bedreigen. Dankzij een grootschalig en zorgvuldig uitgevoerd uitroeiingsprogramma kon de natuur op South Georgia eindelijk weer ademhalen. Deze overwinning staat symbool voor de veerkracht van de natuur en de impact die gerichte bescherming kan hebben op kwetsbare gebieden.
South Georgia herstelt langzaam zijn rijke biodiversiteit, met groeiende populaties van pinguïns, albatrossen en andere zeevogels die hun broedplaatsen terugwinnen. Toch blijft het een fragiel paradijs, dat door klimaatverandering en menselijke invloeden steeds opnieuw op de proef wordt gesteld.
Deze foto, getiteld “Pure”, herinnert ons aan de kracht van herstel, maar ook aan de voortdurende noodzaak om onze planeet te beschermen.
FOTO 6B
Locatie: Atlantische Oceaan
© Christian Clauwers
-
Door de horizon weg te laten, ontvouwt zich in deze foto een soort oneindigheid — een leegte zonder grenzen, waar water en lucht samensmelten tot een hypnotiserend geheel.
Deze golf, gefotografeerd in het diepe blauw van de Atlantische Oceaan, symboliseert de immense kracht en het mysterie van onze oceanen.
De golven zijn het ritme van de planeet, ze drijven het klimaat aan en zijn de zichtbare grens van de rijke wereld aan leven dat eronder schuilt. Maar deze ogenschijnlijke eeuwigheid staat onder druk. Klimaatverandering beïnvloedt oceaanstromen, temperatuur en zuurstofgehalte, met verstrekkende gevolgen voor het mariene leven en uiteindelijk ook voor onszelf.
“Wave” nodigt uit tot contemplatie: een herinnering aan de kwetsbaarheid van de oceanen, die, hoe grenzeloos ze ook lijken, steeds meer worden bedreigd door menselijke invloed. Deze foto is een stille oproep om onze verbinding met de zee te koesteren en te beschermen.
FOTO 7B
Locatie: South Georgia & the South Sandwich Islands
© Christian Clauwers
-
South Georgia is werkelijk een andere wereld — een afgelegen paradijs waar de natuur ongestoord haar gang kan gaan.
Dit ruige eiland is het toevluchtsoord voor ongeveer vijf miljoen zeehonden van vier verschillende soorten, en herbergt maar liefst 65 miljoen broedvogels verspreid over dertig verschillende soorten. Deze immense biodiversiteit maakt South Georgia tot een van de meest ecologisch waardevolle plekken op aarde. Het eiland speelt een cruciale rol in het leven van deze dieren, die afhankelijk zijn van de koude, voedselrijke wateren rondom het eiland.
Toch is deze oase van leven niet onkwetsbaar. Klimaatverandering tast de leefomgeving aan, met stijgende temperaturen en veranderende zeestromen die het delicate evenwicht verstoren. Deze foto, getiteld “Another World”, toont de weelde en kwetsbaarheid van een ecosysteem dat symbool staat voor het ongerepte, maar bedreigde, zuidpoolgebied. Het is een herinnering aan de noodzaak om deze waardevolle natuur te beschermen, voor de generaties die nog komen.
FOTO 8B
Locatie: Rosszee, Antarctica
© Christian Clauwers
-
Sneeuwvlokken dwarrelen zacht neer op een gletsjertong, waar ze door eeuwenlange compressie veranderen in massief ijs. Tijdens dit proces worden de luchtbellen uit de sneeuw gedrukt, waardoor de ijskristallen langzaam groter worden. Het vergroten van deze kristallen zorgt voor het bijzondere blauwe kleurenspel dat het ijs zijn kenmerkende diepe tint geeft.
Dit blauwe ijs is niet alleen prachtig om te zien, maar vertelt ook het verhaal van het poolgebied: een landschap gevormd door de tijd en de krachten van de natuur.
Gletsjers zijn essentiële zoetwaterreservoirs en spelen een cruciale rol in het reguleren van de zeespiegel en het mondiale klimaat. Maar door de snelle opwarming van de aarde smelten deze reuzen steeds sneller, wat gevolgen heeft voor biodiversiteit en ecosystemen over de hele wereld.
Deze foto, getiteld “Ice”, symboliseert de kwetsbaarheid en schoonheid van een wereld die we verliezen als we niet ingrijpen.
WIE IS CHRISTIAN CLAUWERS?
Mijn naam is Christian Clauwers, documentairefotograaf, ontdekkingsreiziger en EU-klimaatpact-ambassadeur. Al vijftien jaar werk ik wereldwijd op het snijvlak van klimaat, wetenschap en cultuur. Met mijn beelden wil ik de kwetsbare relatie tussen mens en natuur zichtbaar maken en zo bewustzijn creëren. Mijn focus ligt op oceanen en poolgebieden — prachtige, maar kwetsbare regio’s.
Via tentoonstellingen, lezingen en samenwerkingen draag ik bij aan communicatie over klimaatuitdagingen en biodiversiteitsverlies. Ik gaf lezingen op alle continenten, inlcusief op Antarctica voor een groep wetenschappers. Mijn werk werd getoond in Europese instellingen, het Federaal Parlement van België en ambassades wereldwijd. In 2024 ben ik officiële partner van de Belgische overheid rond het onderzoeksschip R/V BELGICA. Mijn foto’s zijn als eerste Belgische bijdrage opgenomen in het Arctic World Archive op Spitsbergen.
Ik ben Fellow van The Explorers Club (New York) en de Royal Geographical Society (Londen)
Meer weten? Dan refereer ik je graag naar mijn website: www.clauwers.com
PARTNERS
Deze tentoonstelling kwam tot stand dankzij de Provincie Antwerpen, Rotary-Club Antwerpen-Oost en de iVZW Society for Environmental Awareness.
With the support of Provincie Antwerpen.
Powered by Rotary Club Antwerpen-Oost
STAY CONNECTED – FOLLOW THE JOURNEY